Montag, 6. November 2017

Τα δύο γράμματα του Γκάντι στον Χίτλερ

Τον Ιούλιο του 1939 κι ενώ ο Χίτλερ είχε ήδη καταλάβει την Τσεχοσλοβακία χωρίς πολλές ενοχλήσεις, ο Γκάντι του έστειλε μία επιστολή με σκοπό να τον προλάβει πριν αρχίσει τον πόλεμο που σιγόβραζε. 
Το πόσο άξιζε η προσπάθεια μπορεί να το υποψιαστεί ο καθένας, πάντως το γράμμα δεν έφτασε καν στον προορισμό του λόγω παρέμβασης των Βρετανών. Έναν μήνα μετά ο Χίτλερ μπήκε στην Πολωνία.
23-7-’39
Αγαπητέ φίλε,
Φίλοι μου με παρακινούν να σου γράψω για το καλό της ανθρωπότητας. Αλλά αρνούμουν την παράκλησή τους, καθώς αισθανόμουν πως όποιο γράμμα από εμένα θα αποτελούσε απρέπεια. Κάτι μου λέει πως δεν πρέπει να ενεργήσω υπολογιστικά και πως πρέπει να κάνω την επίκλησή μου, όσο κι αν αξίζει μια τέτοια ενέργεια.
Είναι αρκετά ξεκάθαρο πως σήμερα είστε ο μόνος άνθρωπος που μπορεί να αποτρέψει έναν πόλεμο ο οποίος μπορεί να υποβιβάσει την ανθρωπότητα σε ένα πρωτόγονο επίπεδο. Είναι αναγκαίο να πληρώσετε αυτό το τίμημα για κάποιον σκοπό, όσο άξιος και να νομίζετε πως είναι; Θα ακούσετε την επίκληση κάποιου που προμελετημένα έχει αποφύγει τη μέθοδο του πολέμου όχι χωρίς σημαντική επιτυχία; Όπως και να έχει αναμένω τη συγχώρεσή σας, αν έσφαλα που σας έγραψα.
Παραμένω,
Ο ειλικρινής σας φίλος
Μ.Κ. Γκάντι
χερ Χίτλερ
Βερολίνο
Γερμανία
Μετά από ενάμιση χρόνο ο Γκάντι έστειλε δεύτερο γράμμα στον Χίτλερ, πιο μακροσκελές αυτή τη φορά. Απ’ όσο γνωρίζουμε, ούτε αυτό έφτασε ποτέ στα χέρια του Χίτλερ (ο οποίος δεν απάντησε σε κανένα από τα δύο). Είχε μεσολαβήσει το γράμμα σε κάθε Βρετανό, όπου τους καλούσε να παραδώσουν τα όπλα και να αφεθούν στο έλεος των Ναζί. Ακολούθησε η εκκίνηση του βομβαρδισμού του Λονδίνου, και ύστερα το παρακάτω γράμμα στον Χίτλερ.
24 Δεκεμβρίου 1940
Αγαπητέ φίλε,
Το ότι σας απευθύνομαι ως φίλο δεν είναι τυπικότητα. Πρακτική μου τα τελευταία 33 χρόνια υπήρξε να στρατολογώ τη φιλία όλων των ανθρώπων με το να συμφιλιώνομαι με την ανθρωπότητα, ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος ή φρονήματος.
Ελπίζω να έχετε τον χρόνο και την επιθυμία να μάθετε πώς μια μεγάλη μερίδα των ανθρώπων που ζουν με αυτό το δόγμα της παγκόσμιας φιλίας βλέπουν την πράξη σας. Δεν έχουμε αμφιβολία για το θάρρος σας ή την αφοσίωση στην πατρίδα σας, ούτε πιστεύουμε πως είστε το τέρας που περιγράφουν οι αντίπαλοί σας. Αλλά τα ίδια τα γραπτά και οι διακηρύξεις σας και αυτές των φίλων και θαυμαστών σας δεν αφήνουν περιθώριο για αμφιβολία πως πολλές από τις πράξεις σας είναι τερατώδεις και ανάρμοστες για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ειδικά κατά την εκτίμηση ανθρώπων όπως εγώ που πιστεύουμε στην παγκόσμια φιλία. Τέτοιες πράξεις είναι η ταπείνωση της Τσεχοσλοβακίας, ο βιασμός της Πολωνίας και η καταβρόχθιση της Δανίας. Έχω υπόψη μου πως η θέασή σας της ζωής βλέπει τέτοιες λεηλασίες ως ενάρετες πράξεις. Αλλά εμείς έχουμε διδαχτεί από την παιδική ηλικία να τις θεωρούμε ως πράξεις που υποβιβάζουν την ανθρωπότητα. Έτσι, δεν μπορούμε να σας ευχηθούμε επιτυχία στους σκοπούς σας.
Αλλά η δική μας είναι μία ιδιαίτερη στάση. Δεν αντιστεκόμαστε στον Βρετανικό Ιμπεριαλισμό λιγότερο απ’ ό,τι στο Ναζισμό. Αν υπάρχει διαφορά, είναι διαφορά βαθμού. Ένα πέμπτο της ανθρώπινης φυλής έχει υπαχθεί στη Βρετανική φτέρνα με μέσα που δεν αντέχουν σε αυστηρό έλεγχο. Η αντίστασή μας σε αυτόν δεν υπονοεί πρόκληση βλάβης του Βρετανικού λαού. Επιδιώκουμε να τους προσεταιρίσουμε, όχι να τους νικήσουμε στο πεδίο της μάχης. Η δική μας είναι μια άοπλη εξέγερση εναντίον της Βρετανικής κυριαρχίας. Αλλά είτε τους προσεταιρίσουμε είτε όχι, είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε την κυριαρχία τους αδύνατη μέσω μη-συνεργατικής παθητικής αντίστασης. Είναι μια μέθοδος εκ φύσεως ευάλωτη. Είναι βασισμένη στη γνώση πως κανένας λεηλάτης[1] δεν μπορεί να καταφέρει τον σκοπό του χωρίς κάποιο βαθμό συνεργασίας, εθελούσιας ή εξαναγκαστικής, του θύματος. Αυτοί που μας κυριαρχούν μπορούν να κατέχουν τα εδάφη μας και τα κορμιά μας αλλά όχι τις ψυχές μας. Μπορούν να έχουν τα πρώτα μόνο με την ολοκληρωτική καταστροφή κάθε Ινδού άνδρα, γυναίκας και παιδιού. Το ότι ίσως δεν θα ανέλθουν όλοι σε αυτόν το βαθμό ηρωισμού και το ότι κάποιος βαθμός φόβου μπορεί να λυγίσει το κουράγιο της εξέγερσης είναι αλήθεια αλλά το επιχείρημα θα συνέχιζε να στέκει κι έτσι. Επειδή, αν βρεθεί ένας αρκετά μεγάλος αριθμός ανδρών και γυναικών της Ινδίας που θα ήταν προετοιμασμένοι χωρίς κακή προαίρεση εναντίον των λεηλατών να προσφέρουν τις ζωές τους αντί να λυγίσουν τα γόνατα μπροστά τους, θα έχουν δείξει το δρόμο της ελευθερίας από την τυραννία της βίας. Σας προσκαλώ να με πιστέψετε όταν λέω πως θα βρείτε έναν απρόσμενο αριθμό τέτοιων ανδρών και γυναικών στην Ινδία. Προπονούνται σε αυτό τα τελευταία 20 χρόνια.
Προσπαθούμε το προηγούμενο μισό του αιώνα να διώξουμε τον Βρετανικό ζυγό. Το κίνημα της ανεξαρτησίας ποτέ δεν ήταν τόσο δυνατό όσο τώρα. Ο πιο ισχυρός πολιτικός οργανισμός, εννοώ το Ινδικό Εθνικό Κογκρέσο, προσπαθεί να επιτύχει αυτόν το στόχο. Έχουμε καταφέρει έναν αρκετά μεγάλο βαθμό επιτυχίας μέσω της μη-βίαιης προσπάθειας. Αρπάξαμε τα σωστά μέσα για να παλέψουμε την πιο οργανωμένη βία στον κόσμο την οποία η Βρετανική δύναμη αναπαριστά. Εσείς την έχετε προσκαλέσει σε αναμέτρηση. Μένει να φανεί ποια είναι πιο οργανωμένη, η Γερμανική ή η Βρετανική. Γνωρίζουμε τι σημαίνει η Βρετανική φτέρνα για μας και τους μη-Ευρωπαϊκούς λαούς του κόσμου. Αλλά ποτέ δε θα επιθυμούσαμε να τερματίσουμε τη Βρετανική κατοχή με Γερμανική βοήθεια. Έχουμε βρει στην παθητική αντίσταση μία δύναμη η οποία, αν οργανωθεί, μπορεί χωρίς αμφιβολία να ισοφαρίσει τον συνδυασμό όλων των πιο βίαιων δυνάμεων του κόσμου. Στην τεχνική της παθητικής αντίστασης, όπως έχω πει, δεν υπάρχει ήττα. Είναι ή όλα ή θάνατος χωρίς την πρόκληση θανάτου ή βλάβης. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ουσιαστικά χωρίς χρήματα και προφανώς χωρίς τη βοήθεια της επιστήμης της καταστροφής την οποία έχετε φτάσει στην εντέλεια. Μου προκαλεί θαυμασμό που δεν βλέπετε πως αυτή δεν είναι κανενός μονοπώλιο. Αν όχι οι Βρετανοί, τότε κάποια άλλη δύναμη σίγουρα θα βελτιώσει τη μέθοδό σας και θα σας νικήσει με το ίδιο σας το όπλο. Δεν αφήνετε καμία κληρονομιά στο λαό σας για την οποία θα ήταν περήφανος. Δεν μπορούν να περηφανεύονται για ένα ρεσιτάλ βάναυσων πράξεων, όσο έντεχνα σχεδιασμένο και να είναι. Οπότε, σας κάνω επίκληση στο όνομα της ανθρωπότητας να σταματήσετε τον πόλεμο. Δεν θα χάσετε τίποτα αν αφήσετε όλα τα ζητήματα διαφωνίας μεταξύ σας και της Μεγάλης Βρετανίας στη δικαιοδοσία ενός διεθνούς δικαστηρίου επιλεγμένο και απ’ τους δυο σας. Αν επιτύχετε στον πόλεμο, δεν θα αποδειχτεί ότι είχατε δίκιο. Το μόνο που θα αποδειχτεί θα είναι πως η δύναμη καταστροφής σας ήταν μεγαλύτερη. Ενώ η επιδίκαση από ένα αμερόληπτο δικαστήριο θα δείξει όσο είναι ανθρωπίνως δυνατό ποια μεριά έχει δίκιο.
Ξέρετε πως όχι πολύ καιρό πριν έκανα επίκληση σε κάθε Βρετανό να δεχτεί τη μέθοδό μου της παθητικής αντίστασης. Το έκανα επειδή οι Βρετανοί με ξέρουν ως έναν φίλο αν και επαναστάτης. Είμαι άγνωστος σε εσάς και το λαό σας. Δεν έχω το κουράγιο να σας κάνω την ίδια επίκληση που έκανε σε κάθε Βρετανό. Όχι πως δε θα σας ταίριαζε με την ίδια ισχύ όπως στους Βρετανούς. Αλλά η παρούσα πρότασή μου είναι πολύ πιο απλή ως πιο πρακτική και γνώριμη.
Σε αυτήν την εποχή όπου οι καρδιές των λαών της Ευρώπης λαχταρούν την ειρήνη, έχουμε παύσει ακόμα και τον δικό μας ειρηνικό αγώνα. Είναι πολύ να σας ζητήσω να κάνετε μια προσπάθεια για την ειρήνη εν μέσω μιας εποχής που ίσως να μη σημαίνει τίποτα για σας προσωπικά αλλά η οποία πρέπει να σημαίνει πολλά στα εκατομμύρια των Ευρωπαίων των οποίων το άλαλο ουρλιαχτό για ειρήνη που ακούω, καθότι τα αυτιά μου αφιερώνονται στο να ακούνε τους εκατομμύρια άλαλους; Σκόπευα να απευθύνω μια κοινή επίκληση σε εσάς και στον Κύριο Μουσολίνι, τον οποίο είχα το προνόμιο να συναντήσω όταν ήμουν στη Ρώμη κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μου στη Βρετανία ως απεσταλμένος του Συνεδρίου Στρογγυλής Τραπέζης. Εύχομαι να θεωρήσει αυτήν ως απευθυνόμενη και στον ίδιο με τις αναγκαίες αλλαγές.
Είμαι,
Ο ειλικρινής σας φίλος
Μ. Κ. Γκάντι
[1] Ο μη δόκιμος όρος λεηλάτης υπάρχει εξίσου μη δόκιμος και στο αγγλικό πρωτότυπο –spoilator.
Μεταφράζει ο Κωνσταντίνος Σαπαρδάνης
http://eranistis.net/wordpress/2017/10/31/letters-gandhi-hitler/

Keine Kommentare:

Kommentar veröffentlichen